We hebben een nieuw verhaal nodig!

 

 

Volgens George Monbiot hebben we een nieuw verhaal nodig. Monbiot (1963) is onderzoeksjournalist, documentairemaker, presentator voor de BBC World en hij schrijft wekelijks een column voor The Guardian. Hij hield een Ted Talk met de volgende boodschap:

“Voel je de gevangene van een kapot economisch model? Een model dat de levende wereld vernietigt en het leven van onze nakomelingen bedreigt? Een model dat miljarden mensen uitsluit en tegelijkertijd een handvol ongelooflijk rijk maakt? Dat ons scheidt in winnaars en verliezers, en de verliezers dan de schuld geeft van hun pech? Welkom in het neoliberalisme. Nu had je misschien gedacht dat de financiële crisis van 2008 zou hebben geleid tot de ineenstorting van het neoliberalisme. Maar niets in minder waar, ze domineert als nooit tevoren ons leven. Waarom? Ik geloof dat het antwoord is omdat we nog geen nieuw verhaal hebben.

Verhalen geven betekenis aan de manier waarop we in de wereld staan. Ze stellen ons in staat om de complexe en tegenstrijdige signalen om ons heen te interpreteren. Wanneer we ergens iets van willen begrijpen, zoeken we eerder een verhaal dan wetenschappelijke cijfers . Wij zijn wezens van verhalen. Feiten en cijfers, hoe belangrijk ook, hebben geen kracht om een ​​overtuigend verhaal te vervangen. Het enige dat een verhaal kan vervangen, is een verhaal. Je kunt het verhaal van iemand niet wegnemen zonder hem een ​​nieuw verhaal te geven. En een goed verhaal dat blijft hangen, blijkt een specifieke structuur te hebben. Er is een aantal basisplots die we steeds opnieuw gebruiken, en in de politiek is er een basisplot dat enorm krachtig blijkt te zijn. Ik noem dit 'het restauratieverhaal'. Het gaat als volgt.

Wanorde treft het land, veroorzaakt door krachtige en snode krachten die de belangen van de mensheid tegenwerken. Maar de held zal in opstand komen tegen deze misstand, de heersende krachten bestrijden en de harmonie in het land herstellen.

Je hebt dit verhaal eerder gehoord. Het is het bijbel verhaal. Het is het verhaal van "Harry Potter". Het is het verhaal van "Lord of the Rings". Het is het verhaal "Narnia". Maar het is ook het verhaal dat aan de bron ligt van bijna elke politieke en religieuze omwenteling van de afgelopen millennia. Zonder een krachtig nieuw restauratieverhaal kan een politieke of religieuze transformatie niet plaatsvinden. Zo belangrijk is het.

Nadat de laissez-faire-economie de Grote Depressie had veroorzaakt, ging John Maynard Keynes zitten om een ​​nieuwe economie in elkaar te zetten, en wat hij maakte was een ​​restauratieverhaal. Het gaat ongeveer als volgt:

Wanorde treft het land! Veroorzaakt door de krachtige en snode krachten van de economische elite, die de rijkdom van de wereld hebben veroverd. Maar de held van het verhaal, de staat, ondersteund door arbeiders en mensen uit de middenklasse, zal die misstand bestrijden door rijkdom te herverdelen, door het uitgeven van publiek geld aan publieke goederen en zo inkomsten en banen genereren, en daarmee de harmonie herstellen in het land.

Zoals alle goede restauratieverhalen resoneerde ook dit verhaal in de politiek. Democraten en republikeinen, arbeiders en conservatieven, links en rechts werden in grote lijnen Keynesiaans. Toen het Keynesianisme in de jaren zeventig in de problemen kwam, kwamen de neoliberalen, mensen zoals Friedrich Hayek en Milton Friedman, naar voren met een nieuw restauratieverhaal, en dat verhaal ging ongeveer als volgt.

Wanorde treft het land! Veroorzaakt door de krachtige en snode krachten van de almachtige staat, wiens collectivistische neigingen de vrijheid van het individu en zijn kansen verpletteren. Maar de held van het verhaal, de ondernemer, zal die heersende krachten bestrijden, de macht van de staat terugdringen en door het creëren van rijkdom en kansen de harmonie in het land herstellen.

En dat verhaal resoneerde ook in de politiek. Republikeinen en democraten, conservatieven en arbeiders, ze werden allemaal, de een meer dan de ander, neoliberaal.

Tegengestelde verhalen, maar met een identieke vertelstructuur.

Toen viel het neoliberale verhaal in 2008 uit elkaar, en zijn tegenstanders kwamen naar voren met ... niets. Geen nieuw restauratieverhaal! Het beste wat ze te bieden hadden was een afgezwakt neoliberalisme of een in de magnetron opgewarmd keynesianisme. En daarom zitten we vast. Zonder dat nieuwe verhaal zitten we vast aan het oude mislukte verhaal dat blijft falen. Wanhoop is de toestand waarin we terechtkomen al s onze verbeelding faalt. Als we geen verhaal hebben dat het heden verklaart en de toekomst beschrijft, verdampt de hoop. Politiek falen is in wezen een falen van de verbeelding. Zonder een restauratieverhaal dat ons kan vertellen waar we naartoe moeten, verandert er niets. Het verhaal dat we moeten vertellen is een verhaal dat een zo breed mogelijk aantal mensen zal aanspreken, dat de politieke breuklijnen overschrijdt. Het moet resoneren met de diepe behoeften en verlangens. Het moet eenvoudig en begrijpelijk zijn, en het moet zijn gebaseerd op de realiteit.

Nu moet ik toegeven dat dit misschien als een iets te grote opdracht klinkt. Maar ik geloof dat er in westerse landen een verhaal als dit wacht om te worden verteld. In de afgelopen paar jaar is er een fascinerende samensmelting gaande van wetenschappelijke inzichten uit de psychologie, antropologie, neurowetenschappen en evolutionaire biologie ontstaan. Ze vertellen ons allemaal ………. dat mensen een enorme drang tot altruïsme hebben. Natuurlijk hebben we allemaal ook egoïsme en hebzucht in ons, maar bij de meeste mensen zijn dat niet de meest dominante waarden. Dat zijn altruïsme (onbaatzuchtigheid) en het vermogen tot samenwerken. We hebben de Afrikaanse savannes overleefd, ondanks dat we zwakker en langzamer zijn dan roofdieren, maar ons vermogen elkaar te helpen en samen te werken heeft ons ver gebracht , en is via natuurlijke selectie in ons systeem terecht gekomen. Dit zijn de centrale, cruciale waarden van de mensheid: ons verbazingwekkende altruïsme en vermogen tot samenwerking.

Maar er is iets vreselijk mis gegaan.

Onze goede aard is gedwarsboomd door verschillende krachten, en ik denk dat de machtigste daarvan het dominante politieke verhaal van onze tijd is, dat ons vertelt dat we extreem individualistisch en in concurrentie met elkaar moeten leven. Het dwingt ons om tegen elkaar te vechten, om elkaar te vrezen en te wantrouwen. Het versnippert de samenleving. Het verzwakt de sociale banden die ons leven de moeite waard maken om te leven. En in dat vacuüm groeien gewelddadige, intolerante krachten. We zijn een samenleving van altruïsten, maar we worden bestuurd door psychopaten.

Maar het hoeft niet zo te zijn. Echt niet, als we onze ongelooflijke capaciteit voor saamhorigheid en verbondenheid inzetten, kunnen we in plaats van de versnippering die nu optreedt in de wereld, een bloeiend maatschappelijk leven opbouwen met een rijke participatieve cultuur. Waar we nu worden verpletterd tussen markt en staat, kunnen we een economie bouwen die zowel mens als planeet respecteert. En we kunnen deze economie creëren rondom de commons of gemeenschappen.

De gemeenschap is markt noch staat, kapitalisme noch communisme, maar bestaat uit drie hoofdelementen: een bepaalde hulpbron; een bepaalde gemeenschap die die bron beheert; en de regels en afspraken die de gemeenschap ontwikkelt om de bron te beheren. Denk aan breedband-communities, energie coöperaties of gedeeld land voor het verbouwen van groenten en fruit. Iets gemeenschappelijks kan niet worden verkocht, het kan niet worden weggegeven en de voordelen ervan worden gelijkelijk verdeeld onder de leden van de gemeenschap. Waar we als gemeenschap zijn genegeerd en uitgebuit, wordt het tijd onze politiek nieuw leven in te blazen. We kunnen de democratie herstellen, we kunnen nieuwe regels en verkiezingsmethoden gebruiken om ervoor te zorgen dat financiële macht de democratische macht nooit meer overtroeft.

Representatieve democratie moet worden getemperd, er moet een meer participerende democratie voor in de plaats komen, zodat we onze politieke keuzes kunnen verfijnen, en die keuze moet zoveel mogelijk op lokaal niveau plaatsvinden. Ik noem dit ‘de politiek van erbij horen’.

Nu denk ik dat deze benadering voor heel veel mensen aantrekkelijk is omdat deel uitmaken van een gemeenschap zowel links als rechts aanspreekt. We bedoelen er misschien iets anders mee, maar we beginnen tenminste met een gemeenschappelijke taal. In feite kun je veel politiek zien als een zoektocht om erbij te horen. Zelfs fascisten zoeken de gemeenschap, zij het een angstaanjagend homogene gemeenschap waar iedereen er hetzelfde uitziet en hetzelfde uniform draagt ​​en dezelfde slogans zingt.

Wat we moeten maken, is een gemeenschap die gebaseerd is op brugnetwerken, niet op netwerkverbindingen. Brengt een verbindingsnetwerk mensen uit een homogene groep samen, een brugnetwerk verbindt mensen uit verschillende groepen. En mijn overtuiging is dat als we voldoende rijke en levendige bruggemeenschappen creëren, we de drang van mensen kunnen beteugelen om zich in te graven in de veiligheid van een homogene gemeenschap die zich tegen de ander verdedigt. Dus kort samengevat zou ons nieuwe verhaal zo kunnen gaan.

Wanorde treft het land! Veroorzaakt door de krachtige en snode krachten van mensen die zeggen dat er niet zoiets bestaat als de samenleving, die ons vertellen dat ons hoogste doel in het leven is om als individualisten elkaar zoveel mogelijk te beconcurreren, ons in onze eigen groep op te sluiten en tegen de ander te strijden. Maar de helden van het verhaal, wij, zullen in opstand komen tegen deze misvatting. We zullen die snode krachten bestrijden door rijke, boeiende, inclusieve en genereuze gemeenschappen te bouwen, en daarmee zullen we de harmonie in het land herstellen.

Of je dit nu wel of niet het juiste verhaal vindt, ik hoop dat je het ermee eens zult zijn dat we er een nodig hebben. We hebben een nieuw restauratieverhaal nodig, dat ons uit de chaos zal leiden waarin we ons bevinden, dat ons vertelt waarom we in de chaos zijn en ons vertelt hoe we uit die chaos kunnen komen. En dat verhaal, als we het goed vertellen, zal de geest van mensen in het politieke spectrum infecteren. Onze taak is om het verhaal te vertellen dat de weg naar een betere wereld verlicht”.